Mỹ Sơn – Khám phá kiến trúc đền thánh Chăm Pa cổ đại 2024
Thánh địa Mỹ Sơn là di sản lịch sử nổi tiếng của tỉnh Quảng Nam với quần thể kiến trúc đền đài Chăm Pa vô cùng đặc sắc. Khu di tích này được phát hiện vào năm 1885 và may mắn được UNESCO ghi danh là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 1995. Ngôi thánh địa Mỹ Sơn ẩn mình trong thung lũng hiểm trở, bao bọc bởi những dãy núi trùng điệp. Thuở xa xưa, nơi đây từng là điểm hội tụ tâm linh, dùng để cúng tế và đặt lăng mộ cho các vị vua Chăm Pa.
Thánh địa Mỹ Sơn là điểm di sản lịch sử nổi tiếng tại Quảng Nam với quần thể đền đài Chăm Pa mang đậm dấu ấn riêng. Khu di tích được phát hiện năm 1885 và may mắn được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 1995. Ngôi thánh địa ẩn mình sâu trong thung lũng hiểm trở, vây quanh là núi non trùng điệp. Ngày xưa, nơi đây từng là trung tâm tâm linh, nơi cúng tế và xây lăng mộ cho các vua Chăm.
1. Vị trí và giá vé thánh địa Mỹ Sơn
- Địa chỉ: Xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam.
- Giá vé tham quan: Người nước ngoài: 150.000 VNĐ; Người Việt Nam: 100.000 VNĐ.
- Giờ mở cửa: 6h00 – 17h00 hàng ngày.
Thánh địa Mỹ Sơn là quần thể di tích mang kiến trúc Chăm Pa cổ, nằm tại xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, Quảng Nam. Khu vực này rộng khoảng 2km, gồm hơn 70 ngôi đền tháp khác nhau, thể hiện nhiều giai đoạn phát triển của Chăm Pa xưa.
Thánh địa có niên đại từ thế kỷ IV dưới triều Phạm Hồ Đạt, ban đầu dùng thờ tự thần Linga và Shiva. Sau hai thế kỷ, nơi đây bị hỏa hoạn thiêu rụi. Đến thế kỷ VII, vua Phạm Phạn Chi cho tái thiết, tạo nên di tích như ngày nay.
2. Điểm hấp dẫn của thánh địa Mỹ Sơn
Tọa lạc giữa thung lũng xanh tươi, với núi non bao bọc, thánh địa Mỹ Sơn hiện lên như một kiệt tác kiến trúc độc đáo và tinh xảo của người Chăm cổ. Nơi đây quy tụ đến 6 dòng kiến trúc khác nhau, gồm cổ, Hòa Lai, Mỹ Sơn, Ponagar, Đồng Dương và Bình Định, tạo nên một tổng thể đa sắc màu nhưng vẫn hài hòa. Du khách khi đến đây sẽ được chiêm ngưỡng những tác phẩm điêu khắc đá cực kỳ tinh xảo với hình tượng thần Shiva, các vũ nữ quyến rũ theo phong cách nghệ thuật Chăm.
2.1. Khám phá toàn cảnh khu di tích
Bên trong thánh địa Mỹ Sơn có tới hơn 70 ngôi đền được chạm khắc một cách tỉ mỉ và tinh vi, với những dòng chữ Phạn và Chăm cổ xưa.
Mặc dù phần lớn các công trình đã bị tàn phá bởi thời gian và chiến tranh, nhưng nhiều tòa tháp vẫn nguyên vẹn với kiến trúc hấp dẫn, khiến du khách không khỏi ngỡ ngàng. Một điều đặc biệt ở Mỹ Sơn là các gạch xây tháp đều được nung chín, cắt khối rồi xếp chồng mà không dính chất kết dính nào. Qua bao thế kỷ trôi qua, công trình chỉ bị nứt nhỏ do phong hóa, thể hiện tài nghệ siêu việt của những người thợ xưa.
2.2. Trải nghiệm con đường cổ rộng 8m
Trong quá trình trùng tu tháp, các chuyên gia Ấn Độ đã phát hiện ra một con đường dẫn vào lõi di tích, rộng tới 8m và có 2 bờ tường song song, sâu 1m bị chôn vùi dưới lớp đất. Theo tư liệu, đây chính là con đường vào khu cung đình xưa, nơi chỉ dành riêng cho vua chúa và quý tộc Chăm được qua lại. Hai bờ tường dọc đường được chạm trổ vô cùng tinh xảo, thể hiện tài nghệ điêu khắc của người Chăm cổ. Phát hiện này góp phần khẳng định thêm giá trị lịch sử lâu đời của di tích Mỹ Sơn.
2.3. Chiêm ngưỡng điệu múa Apsara đầy quyến rũ
Một trong những điểm nhấn tại thánh địa Mỹ Sơn chính là điệu múa Apsara mê hoặc lấy cảm hứng từ những bức tượng đá điêu khắc theo phong cách Chăm. Điệu múa này mượt mà, uyển chuyển với tựa đề “Linh hồn của đá” nhằm tôn vinh vẻ đẹp quyến rũ của phụ nữ.
Điệu múa Apsara thường được biểu diễn trong các sự kiện văn hóa của Quảng Nam và phục vụ du khách tham quan di tích. Du khách sẽ được chìm đắm trong hình ảnh những cô gái dáng người quyến rũ, tay chân thuôn dài trong trang phục lấp lánh nhảy múa theo tiếng trống Paranưng và khèn Saranai đầy mê hoặc.
2.4. Hòa nhịp lễ hội Katê truyền thống Chăm
Nếu có dịp đến Mỹ Sơn vào tháng 7 hằng năm, du khách sẽ được tham dự lễ hội Katê – một trong những nghi lễ lớn nhất của người Chăm. Trong không khí trang nghiêm của lễ hội, du khách sẽ được chiêm ngưỡng các nghi lễ cầu an, rước kiệu theo truyền thống xưa cũng như màn rước nước linh thiêng. Tại đây còn diễn ra nhiều màn trình diễn nghệ thuật đặc sắc, kết hợp giữa đạo cụ truyền thống và những điệu múa mê hoặc của các nghệ nhân, mang đến cho khán giả một trải nghiệm văn hóa chân chính.
Với vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, bí ẩn cùng không khí văn hóa đậm đà bản sắc, thánh địa Mỹ Sơn chắc chắn sẽ để lại trong lòng du khách những ấn tượng khó phai. Hãy đến đây để khám phá, trải nghiệm và đắm chìm trong không gian nghệ thuật đích thực của người Chăm cổ xưa.
2.5. Thưởng thức món ngon đặc sản thánh địa
2.5.1. Bê thui Cầu Mống
Mở đầu hành trình khám phá ẩm thực xứ Quảng phải kể đến món bê thui Cầu Mống nổi tiếng khắp vùng. Đây là món ăn đặc trưng, thể hiện được nét văn hóa ẩm thực riêng có của vùng đất này. Thịt bê dùng để làm món ăn này được lựa chọn cực kỳ khắt khe, chỉ sử dụng những con bê thuần chủng, non tơ chỉ khoảng 30kg, được nuôi bằng cỏ tự nhiên. Quy trình chế biến cũng rất công phu, thịt bê được thui nguyên con trên bếp than hồng, đỏ rực trong nhiều giờ đồng hồ để giữ được hương vị thơm ngon, đậm đà nhất.
Khi món bê thui chín vàng, thịt sẽ được thái thành những lát mỏng để thưởng thức. Phần da được nướng lưỡi giòn giòn, phần thịt bên trong thì mềm ngọt, thơm phức đến khó tả. Để tăng thêm hương vị, người ta sẽ chấm bê thui với một loại nước chấm đặc biệt, gồm các nguyên liệu như chanh, mè rang, tỏi, ớt và nước mắm. Sự kết hợp giữa vị ngọt tự nhiên của thịt bê, vị giòn sần sật của da, cùng với nước chấm chua ngọt, sẽ đưa thực khách đến một thiên đường ẩm thực khó quên.
2.5.2. Mì Phú Chiêm
Món mì Phú Chiêm cũng được xem là một trong những đặc sản ẩm thực nổi bật của Quảng Nam, quen thuộc với khẩu vị của người dân địa phương. Những sợi mì dẻo dai, mềm mượt nhưng không bị dính, được làm từ gạo ngon nổi tiếng của vùng đồng bằng ven sông Thu Bồn. Sợi mì có vị ngọt tự nhiên, được kết hợp một cách khéo léo với những nguyên liệu đậm chất quê như thịt ba chỉ thơm ngon, tôm tươi ngon và các loại rau sống xanh mướt.
Khi thưởng thức, thực khách sẽ cảm nhận được hương vị khó quên của một miền quê Nam Bộ chất phác trong từng ngụm mì thơm lừng. Nước dùng của món mì cũng rất riêng, được ninh từ xương hầm lâu ngày để có vị ngọt đậm đà, hòa quyện cùng mùi thơm của thịt ba chỉ, bạc hà và các gia vị đặc trưng. Chỉ cần thưởng thức một lần, thực khách sẽ khó lòng quên được hương vị nồng nàn, gần gũi này.
2.5.3. Bánh đập
Bánh đập là món ăn vặt được rất yêu thích của người dân xứ Quảng từ xưa đến nay. Loại bánh này có hai biến thể chính là bánh đập khô được nướng giòn giòn, và bánh đập ướt vẫn giữ trạng thái mềm mượt. Cả hai đều mang hương vị rất riêng, đậm chất làng quê Nam Bộ.
Để làm ra những chiếc bánh đập khô, người ta sẽ nhào một khối bột khá dẻo từ bột gạo, trứng, nước và một chút muối. Khối bột sau đó được tán mỏng thành những lớp vừa phải rồi nướng trên bếp than củi hồng hực ở nhiệt độ cao. Quá trình nướng này là rất công phu, đòi hỏi người làm phải liên tục canh chừng và lật bánh. Khi chín, bánh đập khô sẽ có màu vàng ruộm, giòn giòn rất ngon.
Với bánh đập ướt, quá trình làm cũng tương tự nhưng thay vì nướng thì người ta sẽ hấp bánh trên khối xôi nóng, cho đến khi bánh chín nhừ. Dù là loại khô hay ướt, bánh đập Quảng Nam thường được ăn kèm với nước chấm rất đơn giản chỉ gồm nước mắm nguyên chất và ớt tươi. Đây là cách để cảm nhận trọn vẹn nhất hương vị ngọt tự nhiên, giản dị của chiếc bánh.
2.5.4. Bánh bèo
Đến với Quảng Nam, du khách sẽ được thưởng thức một biến thể bánh bèo rất đặc biệt và không giống bất kỳ nơi đâu. Tại đây, bánh bèo được làm từ bột gạo trộn đều với những loại nhân đặc sản vô cùng hấp dẫn như thịt băm, nấm mộc nhĩ hay tôm tươi. Điều này khiến cho bánh bèo Quảng Nam trở nên phong phú hơn rất nhiều về hương vị.
Bánh có kết cấu mềm tan trong miệng, thơm ngon khó tả từ bột gạo nguyên chất. Khi được chan đầy nước dùng sền sệt, nấu từ xương hầm cùng các loại gia vị đặc trưng vùng Nam Trung Bộ, bánh bèo lại càng trở nên ngon miệng hơn. Thưởng thức bánh cùng với rau sống xanh mướt, thực khách sẽ cảm nhận được hương vị đậm đà, tinh tế chỉ có ở xứ sở này.
2.5.5. Bánh tổ
Đây là món bánh chỉ có vào mỗi dịp Tết đến, Xuân về mà thôi. Bánh tổ Quảng Nam được làm từ những nguyên liệu đơn giản nhưng cao cấp nhất là đường bát và loại gạo nếp thượng hạng. Quá trình chế biến khá công phu nhưng lại đơn giản, gần gũi với không khí quây quần ấm cúng của gia đình.
Bánh tổ có thể được thưởng thức theo nhiều cách khác nhau. Có thể ăn trực tiếp ngay khi bánh vừa ra khỏi lò, thưởng thức vị ngọt thanh tự nhiên từ gạo nếp và đường bát. Hoặc bánh cũng có thể được chiên giòn với dầu ăn sẽ làm nổi bật vị thơm ngon của gạo. Cách thức thưởng thức cuối cùng là hấp bánh trong nồi hấp nóng để bánh dẻo mềm thấm đẫm hơn. Dù cách nào, bánh tổ vẫn sẽ để lại ấn tượng khó quên với hương vị thanh tao, lễ hội của một mùa Xuân mới.
2.5.6. Bánh xèo
Cuối cùng, nhất định phải thưởng thức món bánh xèo Quảng Nam để cảm nhận trọn vẹn hương vị đặc trưng. Bánh xèo Quảng Nam được làm từ bột gạo trộn nghệ, nhân thịt, tôm và giá đỗ, cho vỏ bánh giòn tan, thơm lừng mùi dầu ăn. Bánh xèo được chấm với nước chấm chua ngọt đậm đà và ăn kèm rau sống tươi xanh, thực sự là một hành trình khám phá ẩm thực đáng nhớ.
Với vô vàn món ngon mang đậm hương vị bản địa, chuyến du ngoạn đến Quảng Nam của bạn chắc chắn sẽ còn lưu luyến vì khó có thể quên được những hương vị đặc trưng, mang đậm chất làng quê Nam bộ này. Hãy thưởng thức trọn vẹn ẩm thực xứ Quảng để có một trải nghiệm du lịch trọn vẹn nhất nhé!
3. Kinh nghiệm tham quan thánh địa Mỹ Sơn
3.1. Cách di chuyển đến nơi
3.1.1. Từ Đà Nẵng
- Xe buýt: Tuyến số 06 từ bến xe Đà Nẵng đi Mỹ Sơn, cách 60km. Hoạt động 5h30 – 17h hằng ngày, cách 30 phút/chuyến. Giá 8.000 – 30.000 đồng/lượt.
- Phương tiện cá nhân: Đi theo QL1 khoảng 39km đến Nam Phước, rẽ đường 537 đi thêm 9km tới Trà Kiệu. Từ Trà Kiệu đi tiếp 12km đến ngã ba, rẽ trái theo chỉ dẫn khoảng 9km nữa là đến. Đi thêm 5 phút đường núi, đi bộ trên con đường đá là tới di tích.
3.1.2. Từ Hội An
Cách Hội An khoảng 50km, du khách có thể di chuyển bằng xe khách hoặc thuê xe máy để tới Mỹ Sơn. Nếu đi bằng xe khách, thời gian mất khoảng 2 giờ di chuyển theo tuyến đường Hùng Vương, QL1A. Đối với những du khách thích phượt bằng xe máy, đây cũng được xem là cung đường lý tưởng để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cảnh quan miền Trung nổi tiếng.
Giá thuê xe máy dao động trong khoảng 150.000 – 200.000 đồng/ngày. Trước khi lên đường, du khách nên đổ đầy xăng, kiểm tra tình trạng xe cũng như cập nhật thông tin thời tiết để có một chuyến đi thuận lợi.
3.2. Thời điểm đẹp nhất
Quảng Nam nói chung và khu di tích Mỹ Sơn nói riêng có 2 mùa rõ rệt trong năm: mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12 và mùa khô kéo dài từ tháng 2 đến tháng 8. Thời điểm lý tưởng nhất để du khách lên đường tham quan Mỹ Sơn là từ tháng 2 đến tháng 4, khi thời tiết ở Quảng Nam vô cùng mát mẻ, dịu nhẹ với nắng nhẹ không quá gắt gỏng.
Tuy nhiên, dù tham quan vào bất cứ thời điểm nào, du khách cũng nên mang theo những vật dụng cần thiết như ô dù, áo khoác mỏng và kem chống nắng để đề phòng khi thời tiết bất ngờ thay đổi. Một số mẹo nhỏ khác như mặc quần áo thoáng mát, tránh những giờ nóng nhất trong ngày… cũng sẽ giúp việc tham quan trở nên dễ chịu và thoải mái hơn.
Với vị trí địa lý thuận lợi cùng cung đường di chuyển đa dạng, Mỹ Sơn luôn sẵn sàng đón tiếp du khách trong mọi thời điểm trong năm. Du khách chỉ cần lựa chọn cho mình phương án di chuyển và thời gian phù hợp nhất để có những trải nghiệm tham quan tuyệt vời tại khu di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng này.
