Làng đá Non Nước tọa lạc dưới chân núi Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng, là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời và nổi tiếng nhất Việt Nam. Nơi đây được biết đến với những tác phẩm điêu khắc đá tinh xảo, mang đậm dấu ấn văn hóa của người dân Đà Nẵng. Hãy cùng AZ Media khám phá Làng đá Non Nước: Di sản văn hóa độc đáo của Đà Nẵng này nhé!
1. Làng đá Non Nước ở đâu?
Tọa lạc dưới chân dãy núi Ngũ Hành Sơn, làng đá Non Nước hiện thị hiểm hòa, cách trung tâm Đà Nẵng chỉ khoảng 8km. Với vị trí thuộc phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng, nơi này là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích nghệ thuật và văn hóa dân gian.
Khi chân bạn dẫm vào làng đá Non Nước Đà Nẵng, như một lối vào thiên đường của những khối đá, bạn sẽ ngỡ như mình đã bước vào một thế giới đầy phép màu. Từ những khối đá lớn đến những tác phẩm tinh xảo nhỏ, mỗi khối đá, mỗi tác phẩm, đều là một biểu tượng của sự tài năng và sự tỉ mỉ của những người thợ đá.
2. Lịch sử làng đá Non Nước Đà Nẵng
Theo các bản thuyết minh, làng đá Non Nước tại Đà Nẵng có nguồn gốc từ Huỳnh Bá Quát, một người dân gốc Thanh Hóa.
Cuối thế kỉ XVII – đầu thế kỉ XVIII, ông đã định cư tại chân núi Ngũ Hành Sơn và khám phá ra cụm núi đá cẩm thạch để chế tác ra các tác phẩm đá mỹ nghệ. Sự kế thừa và truyền bá nghề từ ông đã làm cho làng nghề này phát triển mạnh mẽ.
Trong đầu thế kỉ XIX, với việc xây dựng nhiều công trình như lăng tẩm và cung điện dưới triều Nguyễn, làng đá mỹ nghệ Non Nước (Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng) có được cơ hội phát triển lớn. Nhiều nghệ nhân tài ba đã được công nhận và mời đi làm việc ở khắp nơi trong cả nước.
Hiện nay, làng nghề điêu khắc đá Non Nước đã phát triển thành hơn 500 cơ sở sản xuất và được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
3. Những kiệt tác mang giá trị nghệ thuật cao
Các sản phẩm từ đá Non Nước Ngũ Hành Sơn không chỉ đa dạng về hình dáng, kích cỡ, màu sắc và chủng loại mà còn mang đậm bản sắc văn hóa vùng đất này. Mỗi năm, khoảng hơn 80.000 sản phẩm đá mỹ nghệ được tạo ra tại đây, tạo nên một di sản vô giá của làng nghề đá mỹ nghệ này.
Tác phẩm của làng đá Non Nước không chỉ là những hiện vật đẹp mắt mà còn có ý nghĩa sâu sắc và đa chiều. Chúng phục vụ đời sống sinh hoạt qua các sản phẩm như bát đĩa, bình hoa, ấm chén, đồ dùng hàng ngày mang lại vẻ đẹp và sự tiện ích. Đồng thời, cũng phục vụ đời sống tâm linh với các tác phẩm như bia mộ, phù điêu, tượng Phật, tượng La Hán, tượng Chăm, đem lại sự thanh tịnh và tâm linh cho người sử dụng.
Bên cạnh đó, các tượng động vật, chân dung thiếu nữ Việt Nam và phương Tây, cũng như các tượng các nhà cách mạng, là những lựa chọn tuyệt vời cho những người muốn mua về làm lưu niệm, vừa mang ý nghĩa văn hóa lịch sử vừa là biểu tượng của sự đẹp và ý nghĩa.
Từ những khối đá cẩm thạch thô sơ, rút từ lòng núi Ngũ Hành Sơn, qua bàn tay tài ba của các nghệ nhân, chúng được biến hóa thành những tác phẩm trơn mượt, lấp lánh, và vẻ đẹp tự nhiên của chúng được nâng lên bởi sự khéo léo của những người thợ làng. Mỗi tác phẩm, mỗi mảnh đá đều được khắc chạm một cách tinh tế và tỉ mỉ, tạo ra những sản phẩm mang đậm bản sắc văn hóa, lưu giữ kỷ niệm tại một ngôi làng nghề đã tồn tại hơn 300 năm.
4. Làng đá Non Nước – nơi giao thoa của những nền văn hóa
Làng đá Non Nước thể hiện một sự kết hợp tinh tế giữa văn hóa Chăm pa và Việt cổ, với dấu ấn sâu sắc từ thánh địa Mỹ Sơn. Trên những tác phẩm điêu khắc của người làng Non Nước, du khách dễ dàng nhận thấy sự lan tỏa rõ ràng của nghệ thuật Chăm, từ thời xa xưa cho đến ngày nay.
Khi khám phá làng nghề, mỗi bước chân đưa bạn đến các cơ sở chế tác đá, một thế giới đầy mê hoặc chờ đợi. Điều đặc biệt là cảnh sắc hàng trăm bức tượng Chăm pa, với đủ hình dáng và kích thước, khiến lòng người say mê. Nhìn chúng, bạn có cảm giác như những khối đá ấy không chỉ đơn thuần là vật liệu mà còn có linh hồn: biết cười, biết nói, biết suy tư và trăn trở.
5. Kết luận
Làng đá Non Nước là một trong những địa điểm nổi tiếng với nghề điêu khắc đá truyền thống của người dân làng, nằm ở xã Hoà Hải, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng. Đây là nơi sản xuất và trưng bày các sản phẩm điêu khắc đá nổi tiếng, từ những tác phẩm tượng phật, các con vật, đến các mẫu hình trang trí phức tạp khác.
Những tác phẩm tại Làng đá Non Nước không chỉ thể hiện nghệ thuật cao của người thợ mà còn góp phần quan trọng vào việc bảo tồn và phát triển nghề điêu khắc đá truyền thống Việt Nam. Ngoài ra, với vị trí gần bãi biển Non Nước, Làng đá Non Nước còn là địa điểm thu hút du khách bởi không gian yên tĩnh và phúc lợi văn hóa sâu sắc.
